Choć nadal nie ma konkretnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego u jednych nie rozwija się zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (AMD), a u innych tak się dzieje, istotne badania dowiodły znaczenia zdrowej diety i mitochondriów.
AMD jest główną przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 60 roku życia w krajach rozwijających się. Przez dziesiątki lat prowadzono badania, które wykazały, że czynniki genetyczne i środowiskowe są związane z AMD. Stwierdzono ponad 20 modyfikacji genetycznych związanych z AMD, ale nie ma jednego genu, który "powoduje AMD we wszystkich przypadkach". Geny najbardziej związane z AMD znajdują się w układzie dopełniacza, ważnym układzie związanym z kontrolą stanu zapalnego w naszym organizmie. Zmiana w genie czynnika dopełniacza H (CFH) z genu niskiego ryzyka na gen wysokiego ryzyka została powiązana z 43% osób, u których rozwija się AMD.
Jednak u niektórych osób posiadających gen CFH wysokiego ryzyka nigdy nie dochodzi do rozwoju AMD. Pozwala to przypuszczać, że genetyka nie jest jedynym rozwiązaniem. Innym czynnikiem jest środowisko. Palenie tytoniu jest głównym czynnikiem ryzyka, podobnie jak starzenie się, ekspozycja na światło słoneczne i wyższy wskaźnik masy ciała (otyłość). Ale są też osoby otyłe, które palą i nigdy nie zachorują na AMD. Tak więc, choć środowiskowe czynniki ryzyka są ważne, nie odpowiadają one na pytanie "dlaczego niektórzy ludzie chorują na AMD, a inni nie?".
Ostatnio badacze uznali, że głównym czynnikiem w suchej postaci AMD jest to, że komórki siatkówki zaczynają obumierać. Dlatego przyjrzeli się ważnym czynnikom, które utrzymują komórki przy życiu. Mitochondria są jednym z najważniejszych elementów, które chronią komórki w organizmie. Te podjednostki, czyli organelle, produkują energię dla komórek, działając jak ich baterie. I tak jak baterie w latarce - jeśli baterie nie działają, latarka umiera. To samo dzieje się z komórkami - gdy mitochondria nie są zdrowe, komórki w końcu obumrą. Dlatego, aby chronić siebie, ważne jest, aby utrzymywać mitochondria w dobrym stanie. Jednym ze sposobów na to jest spożywanie zdrowej żywności. W ciągu ostatnich 20 lat Narodowy Instytut Oka (NEI) przeprowadził szereg badań, w wyniku których zidentyfikowano produkty żywnościowe i suplementy diety, które są korzystne dla komórek siatkówki i mitochondriów.
Narodowy Instytut Oka zalecił osobom z grupy wysokiego ryzyka zachorowania na AMD stosowanie diety bogatej w zielone warzywa liściaste, owoce, wszelkiego rodzaju orzechy i kwasy tłuszczowe omega 3. Wiele z tych produktów ma właściwości przeciwutleniające, które pomagają "wyłączyć" geny związane ze stanem zapalnym, będącym ważnym czynnikiem chorób siatkówki. Największe ilości kwasów tłuszczowych omega-3 zawierają łosoś, makrela i sardynki. Analiza łącząca dane z 9 różnych badań wykazała, że spożywanie ryb co najmniej dwa razy w tygodniu było związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia wczesnej i późnej postaci AMD. Inne badania wykazały, że kwasy tłuszczowe omega-3 poprawiają funkcjonowanie mitochondriów, zmniejszają produkcję reaktywnych form tlenu (wolnych rodników, które uszkadzają komórki) i prowadzą do mniejszego odkładania się tłuszczu w organizmie. Zielone warzywa liściaste zawierają ważne pigmenty ochronne plamki żółtej (karotenoidy) o nazwie luteina i zeaksantyna, które zmniejszają ryzyko wystąpienia AMD o 43%. Wysoki poziom lipidów lub złogów tłuszczowych w organizmie (otyłość) może "pochłaniać" luteinę i zeaksantynę, przez co nie są one dostępne dla ochrony siatkówki.
Celem jest zwiększenie poziomu kwasów tłuszczowych omega-3 i karotenoidów, aby chronić oko. Poniżej znajduje się lista pokarmów, które są zdrowe dla oczu:
Żywność zawierająca luteinę lub zeaksantynę:
- 6mg/d luteiny i zeaksantyny - obniżony
- Zawartość luteiny/zeaksantyny - ug/100g mokrej masy
- Jarmuż, gotowany - 15,798
- Szpinak, surowy - 11,935
- Szpinak, gotowany - 7,053
- Sałata, surowa - 2,635
- Brokuły, gotowane - 2,226
- Groszek zielony, gotowany - 1350
Źródło: Johnson, et al 2005 Nutr Rev 63:9
Aby ułatwić rozpoczęcie diety zdrowej dla oczu, poniżej znajduje się lista "przepisów zdrowych dla oczu", które zapewniają wsparcie żywieniowe dla mitochondriów i komórek siatkówki.
Zupa szparagowaKale
ChipsQuinoa
Collard Green Wraps with Summer VegetablesSmoked
Salmon Rillettes
Źródła:
Geoffrey K. Broadhead, John R. Grigg, Andrew A. Chang, and Peter McCluskey Nutrition Reviews. Dietary modification and supplementation for the treatment of age-related macular degeneration VR Vol. 73(7):448-462
Chong et al., Dietary omega-3 fatty acid and fish intake in the primary prevention of age-related macular degeneration: a systematic review and meta-analysis. Arch Ophthalmol 2008;126:826-33.
5/19/16
dzięki uprzejmości
